حاکمیت بیت‌کوین چیست؟

بیت‌کوین یک پروتکل ثابت نیست. توسعه‌دهندگان بر روی بیت‌کوین کار می‌کنند تا اشکالات حیاتی را برطرف کرده و به‌روزرسانی‌هایی را ارائه دهند که اطمینان حاصل کنند پروتکل در طول زمان پایدار بماند. اما چه کسی تصمیم می‌گیرد که چه تغییراتی در بیت‌کوین اعمال شود؟ از آنجا که بیت‌کوین غیرمتمرکز است، فرآیند تکامل آن بسیار متفاوت از یک نهاد متمرکز است که در آن تصمیمات می‌توانند به صورت از بالا به پایین اتخاذ شوند. در واقع، اصطلاح «حاکمیت» به‌صورت دقیق برای بیت‌کوین قابل اعمال نیست. دلیل آن این است که این اصطلاح به وضعیتی اشاره دارد که در آن رهبران به‌عنوان نمایندگان مردم عمل می‌کنند - و این چیزی نیست که بیت‌کوین بر اساس آن عمل کند. اگرچه برخی سیستم‌های غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین فرآیندهای حاکمیتی رسمی مانند توانایی رأی‌دادن برای پیشنهادها درون زنجیره یا انتخاب رهبران را ادغام می‌کنند، بیت‌کوین چیزی از این‌گونه ندارد.

فرآیند بهبود پروتکل بیت‌کوین به‌گونه‌ای شبه‌سیاسی است که در آن ذینفعان باید برای قدرت و نفوذ رقابت کنند. با این حال، این سیستم یک دموکراسی، پلوتوکراسی یا هر نوع سیستم سیاسی رسمی دیگری نیست. بلکه، فرآیند تکامل بیت‌کوین یک فرآیند ایجاد اجماع است، جایی که بحث و متقاعدسازی اهمیت زیادی دارد، اما همه شرکت‌کنندگان همیشه اختیار خود را حفظ می‌کنند. به عبارت دیگر، این یک سیستم انتخابی است که در آن هرکسی می‌تواند راه خود را انتخاب کند و اینکه بیت‌کوین چیست به افرادی بستگی دارد که از آن استفاده می‌کنند. نکته مهم این است که فرهنگ پیش‌فرض در میان بیت‌کوینرها این است که پروتکل تغییر نمی‌کند مگر اینکه کاملاً ضروری باشد. این بدان معناست که، مگر اینکه اکثریت عظیم شرکت‌کنندگان با تغییر موافقت کنند، هیچ تغییری رخ نخواهد داد - و کسانی که مایل به تغییر هستند همیشه آزادند که راه خود را بروند. با درک این موضوع که در نهایت بیت‌کوین همان چیزی است که کاربرانش می‌گویند، فرآیندی رسمی برای تصمیم‌گیری در سطح توسعه‌دهندگان وجود دارد که چه تغییراتی لازم است و چگونه باید آنها را ادغام کرد. این فرآیند توسعه کلاینت نرم‌افزار Bitcoin Core است که جامعه گره‌ها تصمیم به اجرای آن می‌گیرند. این نرم‌افزار قوانین پروتکل بیت‌کوین را تعریف می‌کند، بنابراین در برخی جهات خود بیت‌کوین است.

پیشنهادهای بهبود بیت‌کوین چیستند؟

فرآیند پیاده‌سازی ارتقاء کد بیت‌کوین از طریق استفاده از پیشنهادهای بهبود بیت‌کوین (BIPs) رسمی شده است. این پیشنهادها نوشته، بازبینی همتایان، به صورت عمومی مورد بحث قرار گرفته و به شدت آزمایش می‌شوند تا به هدف دستیابی به "توافق تقریبی" در جامعه برسند. گفته می‌شود توافق تقریبی زمانی حاصل می‌شود که بیشتر افراد معتقد باشند که اعتراضات به پیشنهاد اشتباه است.

پس از دستیابی به توافق تقریبی، گام بعدی ادغام یک BIP در اجرای نرم‌افزار کلاینت بیت‌کوین به نام بیت‌کوین هسته است. این گام توسط یکی از تعداد کمی از "توسعه‌دهندگان هسته" که به مخزن کد دسترسی دارند (به این معنی که می‌توانند کد را به یک پلتفرم عمومی خاص که جامعه آن را می‌شناسد بارگذاری کنند) تکمیل می‌شود. هنگامی که BIP به مخزن کد بیت‌کوین هسته رسید، گام نهایی برای شبکه کاربران (نودها) نصب نسخه جدید نرم‌افزار کلاینت است. این گام نهایی حیاتی است زیرا به این معنی است که کاربران نهایی کنترل نهایی بر روی آنچه بیت‌کوین هست را حفظ می‌کنند.

فقط زمانی که یک آستانه مشخصی از نودها ارتقاء را نصب کنند، می‌توان آن را فعال‌شده تلقی کرد، و مانع فعال‌سازی برای BIPهایی که تغییرات مادی در پروتکل بیت‌کوین ایجاد می‌کنند بسیار بالا تعیین شده است. برای مثال، BIP 141 (SegWit) نیاز داشت که ۹۵٪ از ماینرهای شبکه برای ارتقاء در یک دوره ثابت ۱۴ روزه سیگنال دهند.

مهم است که توجه کنیم، بیشتر BIPهای مهم تغییرات "سازگار با عقب" در پروتکل معرفی می‌کنند. سازگاری با عقب بدان معناست که هر نودی که از نسخه جدید نرم‌افزار استفاده می‌کند، با نودهای در حال اجرای نسخه قبلی سازگار باقی می‌ماند (و برعکس). سازگاری با عقب به نودها، به جای توسعه‌دهندگان، اجازه می‌دهد که تصمیم نهایی را درباره اجرای یک پیشنهاد بگیرند. یک به‌روزرسانی سازگار با عقب گاهی اوقات به عنوان یک "چنگال نرم" نامیده می‌شود.

چنگال نرم فعال‌شده توسط کاربر Segwit (USAF) چه بود؟

چنگال نرم فعال‌شده توسط کاربر Segwit یک لحظه مهم در تاریخ بیت‌کوین بود که نمایانگر یک رویکرد منحصر به فرد و غیرمتمرکز برای اجرای تغییرات در پروتکل بیت‌کوین بود. برخلاف مدل‌های حکمرانی سنتی که در آن تغییرات توسط توسعه‌دهندگان یا ماینرها پیش برده می‌شوند، یک UASF به کاربران شبکه متکی است تا تغییری را پیش ببرند. به‌ویژه، این مکانیزم شامل کاربران در حال اجرای نسخه‌ای از نرم‌افزار بیت‌کوین است که تغییرات قوانین خاصی را اجرا می‌کند، با سیگنال‌دهی پشتیبانی خود از این تغییرات به صورت مستقیم از طریق نودهای خود.

مشهورترین UASF در تاریخ بیت‌کوین در سال ۲۰۱۷ با BIP 148 رخ داد که به دنبال اجرای Segregated Witness (SegWit) بود، یک ارتقاء پروتکل که برای افزایش حد اندازه بلوک در یک بلاک‌چین از طریق حذف داده‌های امضا از تراکنش‌های بیت‌کوین طراحی شده بود. زمانی که بخشی قابل توجه از کاربران شبکه نرم‌افزار اجرای BIP 148 را اجرا کردند، به ماینرها برای پذیرش SegWit فشار آوردند، حتی اگر برخی از آنها در ابتدا مقاومت می‌کردند. این کمپین از پایین به بالا موفق بود و منجر به پذیرش گسترده SegWit در شبکه شد. UASF قدرت فرآیند توافق غیرمتمرکز در بیت‌کوین را نشان داد و نشان داد که اراده جمعی کاربران می‌تواند تغییرات مهمی در پروتکل شبکه ایجاد کند و با اصول غیرمتمرکز بیت‌کوین همسو باشد.

یک چنگال سخت بیت‌کوین چیست؟

زمانی که یک BIP با عقب‌سازگار نیست، تنها راه معرفی آن از طریق چیزی که به عنوان یک "چنگال سخت" شناخته می‌شود است. در اینجا، تنها نودهایی که نسخه جدید را اجرا می‌کنند با یکدیگر سازگار هستند. این بدان معناست که کل جامعه نودها باید توافق کنند که از نسخه جدید استفاده کنند. اگر هر بخشی از جامعه توافق نکند که نرم‌افزار جدید را نصب و اجرا کند، نتیجه دو زنجیره جداگانه است که دیگر با یکدیگر ارتباط برقرار نمی‌کنند. بیت‌کوین کش، که بزرگترین و مهم‌ترین چنگال‌های بیت‌کوین است، در آگوست ۲۰۱۷ آغاز شد پس از آنکه شرکت‌کنندگان در اکوسیستم بیت‌کوین نتوانستند بر روی روش‌های مقیاس‌گذاری ارز دیجیتال توافق کنند.

سایر چنگال‌های سخت قابل توجه بیت‌کوین شامل موارد زیر است:

بیت‌کوین گلد (BTG): در اکتبر ۲۰۱۷ راه‌اندازی شد، بیت‌کوین گلد به دنبال غیرمتمرکز کردن استخراج بیت‌کوین با استفاده از الگوریتم اثبات کار جدید بود. این تغییر به منظور دسترسی بیشتر به استخراج برای شرکت‌کنندگان با مقاومت به تجهیزات استخراج ASIC (مدارهای مجتمع خاص برنامه) که گران‌قیمت بوده و تمایل به متمرکز کردن قدرت استخراج در دست چند نفر دارند، طراحی شده بود.

بیت‌کوین SV (BSV): مخفف بیت‌کوین ساتوشی ویژن، BSV از یک چنگال سخت بیت‌کوین کش در نوامبر ۲۰۱۸ ظهور کرد. اختلاف اصلی که به بیت‌کوین SV منجر شد بر سر حد اندازه بلوک بود. حامیان BSV با رهبری کریگ رایت، برای بلوک‌های به‌طور قابل توجهی بزرگ‌تر برای مقیاس‌گذاری ظرفیت تراکنش در زنجیره تبلیغ کردند که منجر به جدایی بحث‌برانگیز از بیت‌کوین کش شد.

بیت‌کوین دایموند (BCD): در نوامبر ۲۰۱۷ جدا شد، بیت‌کوین دایموند حد اندازه بلوک را افزایش داد و هدف داشت حریم خصوصی و سرعت تراکنش را بهبود ببخشد. همچنین عرضه کل سکه‌ها را برای کاهش مانع ورود کاربران جدید تنظیم کرد.

هر یک از این چنگال‌های سخت برای رفع نقاط ضعف در بیت‌کوین، خواه مقیاس‌پذیری، تمرکز استخراج، حریم خصوصی تراکنش یا مسائل دیگر، آغاز شدند. با این حال، مهم است که توجه داشته باشیم که همه چنگال‌های سخت حمایت جامعه، سرمایه بازار یا اهمیت مشابهی به عنوان بیت‌کوین کش یا بیت‌کوین را حفظ نکرده‌اند. موفقیت یک چنگال به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله حمایت جامعه، شایستگی توسعه‌دهندگان و قابلیت اجرای تغییرات پیشنهادی.

چه کسی کنترل بیت‌کوین را برعهده دارد؟

در حالی که فرآیند رسمی‌شده‌ای که برای ایجاد و ادغام BIPها توصیف شد می‌تواند به عنوان شکلی از حکمرانی در نظر گرفته شود، بیت‌کوین در واقع براساس توافق گسترده شرکت‌کنندگان خود تکامل می‌یابد. صداهای متنوعی وجود دارد، از جمله توسعه‌دهندگان، ماینرها، صرافی‌ها، ارائه‌دهندگان کیف پول، متولیان، اپراتورهای مستقل نود و کاربران نهایی. شرکت‌کنندگان در یک مبارزه قدرت پویا گرفتار می‌شوند که در آن چک و توازن‌ها از تسلط یا نفوذ بیش از حد یک گروه خاص جلوگیری می‌کنند.

شخصی ممکن است به این واقعیت نگاه کند که تنها ۱۰۰ توسعه‌دهنده فهرست شده‌اند که به کلاینت بیت‌کوین هسته مشارکت کرده‌اند و نتیجه بگیرد که منبع تأمین مالی پشت آن توسعه‌دهندگان نیروی محرکه اصلی پشت تکامل بیت‌کوین است. با این حال، باید در نظر داشت که حداقل ۸۰,۰۰۰ نود بیت‌کوین وجود دارد - و از آنجا که بیشتر نودها به صورت مستقل تصمیم می‌گیرند که کدام نرم‌افزار کلاینت بیت‌کوین هسته را اجرا کنند، توسعه‌دهندگان می‌توانند به نودها وابسته باشند. پس از همه، اگر توسعه‌دهندگان نرم‌افزاری را ارائه دهند که با توافق نودها ناسازگار باشد، آن نرم‌افزار در سراسر شبکه پذیرفته نخواهد شد. در عین حال، کاربران نهایی بیت‌کوین - که تعدادشان به ده‌ها میلیون می‌رسد - بر اپراتورهای نود تأثیر دارند. به عنوان مثال، اگر یک ارائه‌دهنده کیف پول (که یک نود را اجرا می‌کند) شروع به اجرای نسخه‌ای از بیت‌کوین کند که مخالف با خواسته‌های کاربرانش است، آن کاربران به سادگی می‌توانند به یک ارائه‌دهنده کیف پول دیگر تغییر دهند.

ماینرها گروه دیگری از شرکت‌کنندگان هستند که اغلب به عنوان دارای نفوذ بیش از حد بر تکامل بیت‌کوین مطرح می‌شوند. استدلال این است که چون ماینرها تصمیم می‌گیرند که کدام تراکنش‌ها را در بلوک‌ها قرار دهند، یک گروه از ماینرها که بیش از ۵۰٪ قدرت هش را دارند می‌توانند کل شبکه را به سرقت ببرند. حتی تهدید به سرقت شبکه، به گفته استدلال، می‌تواند برای تأثیرگذاری بر تکامل پروتکل کافی باشد. واقعیت این است که ماینرها نیز به نودها وابسته هستند (و در نهایت به کاربران نهایی همانطور که در بالا توضیح داده شد). دلیل این امر این است که نودها (و به تبع آن کاربران نهایی) می‌توانند به سادگی بلوک‌هایی را که توسط ماینرهایی تولید می‌شوند که پروتکل توافقی را دنبال نمی‌کنند، نادیده بگیرند. در این سناریو، به ناچار گروه دیگری از ماینرها در دسترس خواهند بود که قدرت هش خود را به پروتکل توافقی هدایت کنند. این گروه دیگر از ماینرها با توجه به انگیزه اقتصادی ارائه‌شده توسط پاداش بلوک، به این چالش پاسخ خواهند داد. ماینرهای "سرکش" سپس خود را در حال اختصاص منابع خود به نسخه‌ای از بیت‌کوین که اکثریت کاربران دیگر آن را "بیت‌کوین واقعی" نمی‌دانند، خواهند یافت. آنها آزادند که بیت‌کوین‌های جدید را در زنجیره جدید خود استخراج کنند، اما آن بیت‌کوین‌ها به سرعت توسط شرکت‌کنندگان بازار به عنوان کمتر ارزشمند در نظر گرفته خواهند شد، که منجر به ضرر اقتصادی قابل توجه برای ماینرهای سرکش می‌شود. به عبارت دیگر، انگیزه‌های اقتصادی قدرتمند ماینرها را مجبور می‌کنند که با توافق کل جامعه شرکت‌کنندگان همسو باشند. این تعامل کلیدی است که چرا مکانیزم توافق اثبات کار برای اطمینان از اینکه بیت‌کوین توسط گروهی از شرکت‌کنندگان که اکثریت را نمایندگی نمی‌کنند، به سرقت نرود، اینقدر قدرتمند محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید: استخراج بیت‌کوین چیست؟